Aile Bilim Kültür ve Eğitim Derneği‘de Kurucu Genel Başkanı ve
Psikoterapist Adnan Kalkan Ramazan Ayı ve çocuk ve Oruç üzerine konuştu.

Kalkan , “Ramazan ayında en çok sorulan sorulardan biri, “Çocuklarımız oruç tutulmalı mı, tutulacaksa hangi yaşlarda, nasıl oruç tutturulmalıdır?
Evvela, çocukta davranış geliştirmek hele ki bu hız ve haz çağında pek de kolay olmamaktadır. Her davranış, sistematik bir şekilde, kolaydan zora, yavaş yavaş sabırla, sevdire sevdire ve uygulata uygulata kazandırılabilir. Nitekim her davranışın kazandırılması için “kritik dönemler” vardır.
Bugün davranışlar, amacı, anlamı, hedefi çocuğa aşılamadan, yani kazandırmadan direkt davranış kazandırılmaya çalışılması, hüsranla sonuçlanmaktadır. Yani davranışın amacı, anlamı, hedefi kazandırıldıktan sonra, çocuk kendi isteğiyle ikna olmuş bir şekilde o davranışı sürdürecektir.
Çocuklarda oruç tutturma davranışı, 6 yaşından itibaren başlatılabilir. Burada 6 yaşında çocuktan gün boyu oruç tutması elbette beklenmez. Ancak çocuk bu yaştan itibaren sahura kaldırılarak, Ramazan bilinci Oruç bilinci, anlayışı kazandırılabilir.
Çocuk 7-8 yaşına geldiğinde, halk arasında “tekne orucu” olarak bilinen, yarım gün oruç, yani belli bir süre oruç tutulabilir.
9 yaşında ikindiye kadar ve yer yer tüm gün oruç tuttrulabilir. 10 yaşına gelen bir çocuk ise, artık kendi aleminde orucun niçin tutulması gerektiğini yerleştirmiş ve oruç tutmaya başlamış olması gerekmektedir.
Yaş ilerledikçe önceden alışmayan bünyenin oruca alıştırılması da zor olmaktadır. Dolayısıyla çocuk yaşta oruç tutma anlayışını yerleştirmek çok daha kolay olmaktadır.
Günümüzde anne babalar, aşırı şefkatinden dolayı, çocuğunu kendi eliyle ateşe atmaktadır. Farz olan orucun çocuğa tutturmamakla, ileriki yaşlarda da Çocuğun artık kendilerini dinlememesi sonucu, oruç ibadeti hayattan tamamen çıkartılmış olabilmektedir. Yine Fıtrat pedagojisi yani eğitimi, Nebevi okulda bize çocuklara oruç tutturulması yönünde telkinlerde bulunmaktadır. Sahabe-i Kiram, 10 yaşına gelen çocuğa oruç tuttururlardı. Gücü 3 gün üst üste Oruç tutmaya yeten çocuğun, oruç tutması gerektiği belirtilmiştir.
Oruca gücü yeten çocuk oruç tutar, zorlanan çocuklar ise çeşitli oyunlarla dikkatleri başka yönlere kaydırılır ve oruç tutma süresi uzatılır. Eğer gerçekten bedeni oruçtan dolayı bitap düşüp, zarar görecek duruma geldiyse, o zaman yemeğini yiyebilir. Tabi bütün bunlar ergenlik çağı öncesi için geçerlidir. Çünkü ergenliğin kız ve erkeğin mutlaka oruç tutması gerekiyor. Tabi sağlığı el veriyorsa.
Bazen de çocuklar arasında Oruç tutturulması için, rekabet ortamı da oluşturulabilir. Tatlı bir rekabet ile çocuğun oruç tutması sağlanabilir. Ailelerin de bunu teşvik etmesi gerekiyor. Bugün birçok aile, ne de olsa daha çocuk yaşta, çocuğum oruç tutamıyor, mantığından dolayı, çocuğuna oruç tutturmamaktadır.
Çocuk büyüdüğü zaman ise ailenin bütün baskılarına rağmen, ikna teşebbüslerine rağmen, çocuk Oruç tutmamaktadır.
son olarak Ramazan orucu Teravih namazı ve Kur’an hatimi ile özdeşleşmiştir. Dolayısıyla aileler çocuklarına oruç tuttururken, aynı zamanda Kur’an okumalı ve Teravih namazına giden babalar ve anneler çocukların da kendisi ile birlikte götürüp, Ramazan’ın üçlü ibadeti olan Oruç, Kur’an ve Teravih namazı birlikte çocuklara da küçük yaşta kazandırılmalıdır.
Degerli anne babalar!
Çocuklarınıza iyi niyet suistimali yapmayın. Iyi niyetle onları dininden ve ibadetinden ayırmayın. Uzaklaştırmayın. Çocukken kazandırılmayan ibadet anlayışı büyüdüğünde kazandırılması pek mümkün olmamaktadır. Allah’ın rahmetinden fazla rahmet rahmet değildir. Çocuklarınıza merhametinizle zarar vermeyiniz.
Adnan Kalkan
Psikoterapist